Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretine tepki gösteren Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, “ABD’nin sözde demokrasi kisvesi altında Çin’in egemenliğini ihlal ettiğini” belirterek, “Çin’i rencide edenlerin cezalandırılacağını” söyledi.
Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) toplantısı için bulunduğu Kamboçya’da konuşan Çin Dışişleri Bakanı, Pelosi’nin ziyaretini “tam bir saçmalık” olarak tanımladı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying ise Çin’in Pelosi’nin ziyaretine cevaben Tayvan Boğazı’nda gerçekleştirdiği askeri tatbikatların “gerekli ve adil” olduğunu ifade etti.
Gelinen noktada ABD’nin provokatör, Çin’in ise “kurban” olduğunu belirten Hua, “Önce ABD ve Tayvan’ın ortak provokasyonu geldi, ardından da Çin’in haklı savunması” dedi.
AB’den diyalog çağrısı
Avrupa Birliği (AB) ise gerginliğin diyalog yoluyla aşılması ve Çin’le iletişim kanallarının açık tutulması için çağrıda bulundu.
“Tayvan Boğazı’nda barış ve statükonun korunması, AB’nin çıkarına” açıklamasında bulunan Avrupa Komisyonu Sözcülüğü, “net bir, Tek Çin politikası” olan AB’nin, Çin Halk Cumhuriyeti hükümetini Çin’in tek meşru hükümeti olarak tanıdığını, aynı zamanda Tayvan’la da “dostane ilişkiler ve yakın iş birliği” içinde olduğunu belirtti.
Tayvan’ın başkenti Taipei’de bir araya gelen, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Tayvan lideri Tsai Ing-wen – (03.08.2022)Fotoğraf: Taiwan Presidential Office/AP/picture alliance
Lavrov’dan ABD’ye suçlama
Yaşanan gerginlikle ilgili Rusya’dan da yeni bir açıklama geldi.
Myanmar ziyareti sırasında açıklamalarda bulunan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, sonuçlarını umursamadan hareket etmekle suçladığı ABD’nin, Çin’i kasten kızdırdığını öne sürdü.
“Çin Halk Cumhuriyeti için ne anlama geldiği çok iyi bilinmesine rağmen, neredeyse durduk yere böyle bir rahatsızlık yaratılmasına başka bir anlam veremiyorum” diyen Lavrov, ABD’nin “ne istersem yaparım” çizgisindeki kanun tanımazlığını bir kez daha tüm dünyaya gösterdiğini savundu.
Daha önce Kremlin’den yapılan açıklamada da, Pelosi’nin ziyareti provokasyon olarak tanımlanıp Pekin’le dayanışma gösterilmişti.
Çin’den askeri, ekonomik ve diplomatik karşılık
Asya turundaki ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, programında olmamasına rağmen Salı gecesi Tayvan’a uğradı. Tayvan’ı “Tek Çin” ilkesi kapsamında kendi topraklarının parçası olarak gören ve ABD’li yetkililerin ziyaretlerini adadaki bağımsızlık yanlısı kampı teşvik edici bir mesaj olarak değerlendiren Pekin, Pelosi’nin bu adımına Tayvan Boğazı’nda düzenlediği askeri tatbikatlarla karşılık veriyor. Çin ayrıca ekonomik yaptırım olarak yorumlanabilecek bir kararla Tayvan’dan narenciye ve iki balık türünün ithalatına yasak getirdi.
Çin, ABD’nin Pekin Büyükelçisi Nicholas Burns’ü de Dışişleri Bakanlığına çağırarak Pelosi’nin ziyaretini protesto etti.
Bugün Tayvan’dan ayrılarak Güney Kore’ye hareket eden Pelosi, Taipei’de yaptığı açıklamada, ABD’nin bölgede statükoyu desteklediğini belirtirken, Pekin’in “Tek Çin” politikasına saygı duyduklarını ancak Tayvan’la dayanışmanın her zamankinden daha önemli olduğunu söylemişti. ABD, Tayvan’daki hükümete destek vermesine karşın diplomatik olarak Taipei’yi değil, Pekin’i tanıyor. Bölgede statükonun sürmesinden yana olan Washington, Tayvan’ın resmi olarak bağımsızlık ilan etmesine ya da Çin tarafından zorla ele geçirilmesine de karşı.
DW,rtr,AFP,dpa / CÖ,ET