Uluslararası Af Örgütü, Suudi Arabistan’da bayan haklarını savunduğu, abaya giymediği için 11 yıl mahpus cezasına mahkum edilen Manahel El Utaybi’nin yaklaşık 2 aydır zorla kaybedilmiş durumda olduğuna dikkat çekerek, Suudi Arabistanlı yetkililere, Manahel’in akıbetini ve nerede tutulduğunu derhal açıklama davetinde bulundu.
“Ailem gerçek bir kâbus yaşıyor” diyen kız kardeşi Fevziye El Utaybi ise, “Bize azap, cinsel taciz, aylarca süren hücre mahpusu, berbat muamele ve tıbbi ihmalle karşılaştığını ve tüm bu ihlallerin dış dünyadan büsbütün koparıldığı vakitlerde gerçekleştiğini söyledi. Çılgınca ulaşabildiğimiz herkese ulaşıyor, müdahale ve yardım etmeleri için yalvarıyoruz lakin ne yazık ki ülkedeki hiçbir resmi kuruluş bizimle ilgilenmiyor” diye konuştu.
AİLESİYLE EN SON 15 ARALIK’TA KONUŞTU
Af Örgütü, Suudi Arabistan yetkililerinin bayan haklarını savunduğu için 11 yıl mahpus cezasına mahkum edilerek hapsedilen ve yaklaşık iki aydır zorla kaybedilmiş durumda olan 30 yaşındaki Utaybi’nin akıbetini ve nerede tutulduğunu derhal açıklaması gerektiğini belirtti.
Manahel El Utaybi’nin ailesiyle yaptığı son telefon konuşması 15 Aralık 2024 tarihindeydi. O tarihten bu yana ailesinin tekraren cezaevi yetkilileri ve Suudi Arabistan İnsan Hakları Komitesi ile bağlantıya geçerek hakkında bilgi alma talepleri cevapsız kaldı. Af Örgütü, yetkililerin Manahel’in nerede tutulduğunu açıklamayı reddetmesinin memleketler arası hukuk uyarınca bir kabahat olan zorla kaybetme kapsamına girdiğini kaydetti.
‘BU İKİYÜZLÜLÜK HAYRET VERİCİ’
Af Örgütü Orta Doğu Kampanyacısı Bissan Fakih, mevzuya ait olarak “Manahel’in güvenliğine ait dertler son iki ayda süratle arttı. Suudi yetkililer hemen nerede tutulduğunu açıklamalı, ailesine kısıtlama olmadan erişebilmesini sağlamalı ve haksız mahkumiyetini bozmalı” tabirlerini kullanarak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Suudi yetkililer, bayan hakları konusunda ilerleme kaydettiklerini öne sürseler de Manahel El Utaybi üzere bayanları, sadece bayan haklarıyla ilgili paylaşım yaptıkları ve istedikleri üzere giyindikleri için gözaltına almaya devam ediyorlar. Sadece Suudi hükümetinin değil, haklarını savunma yüreği gösterdikleri için hapsedilen bayanları görmezden gelirken krallığın ıslahat anlatısını desteklemekten geri durmayan kamusal figürlerin ve memleketler arası toplumun sergilediği bu ikiyüzlülük hayret verici.”
‘2024 YILINDA DA ZORLA KAYBEDİLDİ’
Fitness eğitmeni olan Manahel El Utaybi, 9 Ocak 2024 tarihinde Suudi Arabistan’ın adil yargılama ihlalleriyle bilinen ‘terörle çaba mahkemesi’ Özel Ceza Mahkemesi’nde görülen kapalı bir duruşma sonucunda 11 yıl mahpus cezasına mahkum edildi. Manahel’e yöneltilen suçlamalar, toplumsal medyada Suudi Arabistan’ın erkek vasi sistemine son verilmesi için davette bulunması, ‘ahlaka aykırı’ giysilerle çekilmiş görüntülerini paylaşması ve ‘abaya giymeden mağazalara gitmesi’ ile ilgiliydi.
Uluslararası Af Örgütü’ne nazaran, Manahel daha evvel, 5 Kasım 2023 ile 14 Nisan 2024 ortasında, beş ay boyunca zorla kaybedildi. Ağustos 2024’te bir ay hiç kimseyle görüştürülmeden tecritte tutuldu ve bu mühlet içinde azap ve öteki cinste berbat muameleye maruz bırakıldı. Ailesiyle tekrar irtibat kurabildiğinde, başka mahpuslar ve gardiyanlar tarafından fizikî şiddete uğradığını ve hücre mahpusunda tutulduğunu söyledi.
İŞKENCE, CİNSEL TACİZ, HÜCRE MAHPUSU…ı
“Yetkililerin daha evvel Manahel’i makûs muameleye maruz bıraktığı düşünüldüğünde, iyiliği ve fizikî bütünlüğünden önemli tasa ediliyor” denilen Af Örgütü açıklamasında, kız kardeşi Fevziye El Utaybi’nin de açıklaması paylaşıldı.
Fevziye El Utaybi, açıklamasında şunları tabir etti: “Ailem gerçek bir kâbus yaşıyor, Manahel’in başına gelenlerden dolayı dehşete düşmüş durumdayız. Bize azap, cinsel taciz, aylarca süren hücre mahpusu, makus muamele ve tıbbi ihmalle karşılaştığını ve tüm bu ihlallerin dış dünyadan büsbütün koparıldığı vakitlerde gerçekleştiğini söyledi. Manahel’le irtibatı ne vakit kaybetsek ailece paniğe kapılıp güvenliğinden kaygı ediyoruz. Çılgınca ulaşabildiğimiz herkese ulaşıyor, müdahale ve yardım etmeleri için yalvarıyoruz fakat ne yazık ki ülkedeki hiçbir resmi kuruluş bizimle ilgilenmiyor.”
Manahel’e kronik bir nörolojik rahatsızlık olan multipl skleroz (çoklu doku sertleşmesi) tanısı konuldu ve ailesine nazaran bu rahatsızlık, ablası Meryem El Utaybi’nin tutuklanmasına şahit olduktan sonra gelişti. Önde gelen bir insan hakları savunucusu olan ve erkek vasi sistemine karşı gayret eden Meryem, bayan hakları savunuculuğu nedeniyle 2017’de 104 gün tutuklu kaldı, seyahat yasağı ve tabir kısıtlamalarıyla karşı karşıya.
“Meryem’in tutuklanması tüm ailemizi terörize etti. Devamlı kaygı içinde yaşadık, Twitter’da hükümetle temaslı hesapların bize karşı karalama kampanyası yürütmesini ve bizi hain ilan etmesini izledik. Manahel yatağa bağımlıydı ve sıhhati süratle berbata gidiyor” diyen Fevziye El Utaybi, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Cezaevine konulduğundan beri daima tıbbi ihmal ve azap yüzünden hastalığı eskisine nazaran çok daha berbata gitti.”
Fevziye El Utaybi de kız kardeşi Manahel ile benzeri suçlamalarla karşı karşıya lakin 2022’de sorguya çağrıldıktan sonra tutuklanma endişesiyle Suudi Arabistan’dan kaçtı.
TWİTLERİ SEBEBİYLE 30 YIL MAHPUS CEZASI ALANLAR VAR
Uluslararası Af Örgütü, Suudi yetkililerin son birkaç yılda söz özgürlüğüne yönelik baskıları nasıl artırdığını ve Suudi mahkemelerin onlarca kişiyi toplumsal medyada kendilerini tabir ettikleri için mahkum ederek uzun vadeli mahpus cezalarına çarptırdığını belgeledi.
İroni içeren twitleri nedeniyle 20 yıl mahpusa mahkum edilen Abdurrahman El Sadhan; yetkilileri eleştiren Tweetleri nedeniyle evvel vefat, daha sonra 30 yıl mahpus cezasına mahkum edilen Muhammed El Hamdi ve 45 yıl mahpusa mahkum edilen bayan hakları aktivisti Işığa El Kahtani bu şahıslar ortasında. Memleketler arası Af Örgütü Orta Doğu Kampanyacısı Bissan Fakih, “Suudi yetkililer, Manahel El Utaybi’yi ve sadece insan haklarını kullandıkları için keyfi olarak tutuklanan ve haksız yere mahkum edilen tüm bireyleri derhal ve şartsız özgür bırakmalıdır” diyerek, kelamlarını şöyle sonlandırdı: “Manahel hür bırakılıncaya kadar yetkililer onun nerede tutulduğunu açıklamalı, güvenliğini, iyiliğini ve kâfi tıbbi bakıma erişimini sağlamalıdır.” Öte yandan, Memleketler arası Af Örgütü’nün tüm şubeleri, Manahel’in hür bırakılması için imza toplamaya da devam ediyor.
(BÜLTEN)