Hırvatistan’da 8’inci sefer sandık başına gidecek 3,7 milyondan fazla seçmen, bu yıl Avrupa Parlamentosu ve parlamento seçimlerinin akabinde 3’üncü defa oy kullanacak.
Ülkede yapılan anketlere nazaran 8 adayın yarışacağı seçimin, SDP’nin desteklediği mevcut Cumhurbaşkanı Milanovic ile HDZ’nin desteklediği eski Eğitim Bakanı Primorac arasında geçmesi bekleniyor.
Öte yandan, Milanovic ve Primorac’ın yanı sıra Devlet Seçim Komitesinin (DIP) kriterlerine uyan “Mozemo” ittifakından Ivana Kekin, “Most” ittifakından Miro Bulj, Vatan ve Ulusal Toplanma Partisinden Branka Lozo ile bağımsız adaylar Niko Tokic Kartelo, Marija Selak Raspudic ve Tomislav Jonjic de seçimde yarışacak.
ZORAN MİLANOVİÇ KİMDİR?
İkinci devri için tekrar aday olan Milanovic, başşehir Zagreb’de 1966’da doğdu. Milanovic, Zagreb Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra bir mühlet Zagreb Ticaret Mahkemesinde çalıştı. Milanovic, 1993’te ise Dışişleri Bakanlığına geçerek ülkesinin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), AB ve NATO misyonlarında görev yaptı.
2008’de SDP Genel Başkanı seçilen Milanovic, partisinin öncülüğünde oluşturulan ittifakın 2011’deki genel seçimi kazanmasının akabinde 2011-2016 devrinde başbakanlık yaptı.
Hırvatistan’da 2015’teki genel seçimin akabinde partiler uzun mühlet koalisyon hükümetini kuramayınca, 2016’da erken genel seçim yapıldı. SDP, bu seçimde başarısız olunca, Milanovic parti genel başkanlığını bıraktı. Bir müddet siyasetten uzak kalan Milanovic, 2019’daki cumhurbaşkanı seçiminde SDP öncülüğündeki ittifakın adayı olarak tekrar siyaset arenasına döndü. Milanovic, İngilizce, Rusça ve Fransızca biliyor.
HDZ Genel Başkanı ve Başbakan Andrej Plenkovic ile birçok telaffuzunda karşı karşıya gelmesiyle bilinen Milanovic, daha evvel yaptığı açıklamada, “Plenkovic, senin ülke demokrasisine tehdit oluşturduğunu biliyoruz. Aday gösterdiğiniz isme de şimdiden güle güle.” tabirlerini kullanmıştı.
DRAGAN PRİMORAC KİMDİR?
Bosna Hersek’in Banja Luka kentinde 1965 yılında doğan Primorac, tıp eğitimi aldı ve genetik alanında çalışmaları bulunuyor. 2003-2009 yıllarında Eğitim Bakanı olarak görev yapan Primorac, hükümetteki HDZ’nin adayı olarak seçimlerde yer alacak.
İnsan hakları ve eğitim ıslahatları konusunda projeler yapan Primorac’ın bilhassa sıhhat konusundaki akademik çalışmaları ön plana çıkıyor. AB yanlısı siyasi fikirleriyle tanınan Primorac, ülkesinin dış siyasetinin güçlendirilmesi için daha fazla çalışılması görüşünde.
Primorac, 2009’da da HDZ’nin adayı olarak girdiği cumhurbaşkanı seçimini ise kazanamamıştı.
Diğer adaylar etraf, aile, hukuk ve iktisat alanlarına odaklanıyor
Cumhurbaşkanlığı için Mozemo ittifakı ismine yarışacak 1984 doğumlu tıp tabibi Ivana Kekin, en genç aday olarak öne çıkıyor. Kekin, ayrıyeten Hırvatistan’daki bir müzik kümesinin üyelerinden birinin eşi olarak dikkati çekiyor.
Most ittifakı adayı Miro Bulj, milliyetçi görüşleriyle biliniyor. Vatan ve Ulusal Toplanma Partisinden Branka Lozo ise klasik aile yapısının korunması konusundaki fikirleriyle ön plana çıkarken, milliyetçi telaffuzlarda de bulunuyor.
Bağımsız adaylardan Marija Selak Raspudic eğitim ıslahatı konusuna, Niko Tokic Kartelo iktisat ve iş dünyasına yönelik projelere, Tomislav Jonjic ise hukuk ve adalet sistemindeki ıslahatlara odaklanıyor.
iKİNCİ TIP 12 OCAK 2025’TE
Seçimlerde 3,7 milyondan fazla seçmenin oy kullanması beklenirken, Hırvatistan dışında, 38 ülkede toplam 105 oy kullanma merkezi açılacak. Bosna Hersek’te 42, Almanya’da ise 17 oy kullanma merkezi bulunacak. Ayrıyeten Türkiye, Avustralya, ABD, Sırbistan, İtalya, Avusturya, Karadağ, Kanada, İsviçre, Macaristan, Slovenya, İrlanda, İngiltere, Rusya, Çin ve Kosova üzere ülkelerde de merkezler kurulacak.
Yarın yapılacak birinci çeşitte adaylardan hiçbirinin yüzde 50 barajını geçememesi durumunda en çok oy alan iki isim, 12 Ocak’ta yapılacak ikinci tıpta yarışacak.
Seçimin resmi olmayan birinci sonuçlarının 29 Aralık gecesi açıklanması bekleniyor.
Hırvatistan’da cumhurbaşkanı seçimi 5 yılda bir yapılıyor ve bir kişi en fazla iki periyot misyon yapabiliyor.