Tarihi milattan evvel 3. yüzyıla uzanan antik kentte, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün müsaadesi ve belediyenin desteğiyle Konuralp Müze Müdürlüğü Başkanlığınca yaklaşık 5 yıldır 12 ay kesintisiz sürdürülen çalışmalarla değerli bulgular ortaya çıkarılıyor.
Geçmiş periyotlardaki zelzeleler ve onarımlarla yıkıma ve değişime uğradığı tespit edilen antik kentteki hafriyat çalışmalarında bugüne kadar 2 bin yıllık olduğu sanılan, Yunan mitolojisinde “gözlerine bakanı taşa çeviren, yılan saçlı dişi canavar” olarak bilinen Medusa heykel başı, mask (yüz kalıbı) heykelleri ile grotesk (eski çağ Roma yapılarında bulunan tuhaf, gülünç figürlerden oluşmuş süsleme) figürü ve tonoz (tavan örtüsü) bulundu.
Sahne kısmının ortalarında yürütülen çalışmalarda ise yeniden Yunan mitolojisindeki ilah Apollon, zafer tanrıçası ve avcı Akteon’un kabartma heykellerine rastlandı. Tiyatro yapısının büyük kısmı açığa çıkarılan hafriyatlarda, geçen yılın son kısmında “Dionysos Kült Mekanı”nı yansıtan aslanlı mozaik ve Büyük İskender’e ilişkin heykel başı bulunması, arkeologları heyecanlandırdı.
Doğu Roma periyodunda tiyatronun emeli dışında kullanıma başlandığının tespitiyle bilhassa Osmanlı devrinden itibaren yerleşim alanı olarak kullanıldığı da yapılan hafriyatlar sonucunda anlaşıldı. Buna karşın büyük oranda sağlam formda ortaya çıkarılan tiyatro, sırf Bitinya bölgesinin değil, Anadolu’nun da yeterli korunmuş tiyatrolarından biri olma özelliği taşıyor.
Kazı çalışmaları kapsamında son olarak geçen ay antik tiyatronun sahne binasını yaptıran M. Iulius Proklos’a ilişkin olduğu bedellendirilen 1800 yıllık portre büst bulundu.
“Tiyatro kültür varlığı açısından bölge için büyük şans”
Düzce Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü arkeoloğu Caner Memnun, hafriyatlarda değerli bulgulara rastladıklarını söyledi.
Mutlu, tiyatro kısmının üst kısmında bulunan aslanlı mozaiğin, bölgenin, devrin en varlıklı kentlerinden biri olduğunu gösterdiğini kaydetti.
Kazılarda rastladıkları M. Iulius Proklos’a ilişkin olduğu bedellendirilen büstün kendilerini heyecanlandırdığını ve bilim insanlarının da ilgisini çektiğini lisana getiren Keyifli, “Bu büstün bulunması emek sarf ettiğimiz bu alanda bizi itici güç olarak daha da uygun çalışmaya yönlendirdi” dedi.
Mutlu, haftanın 7 günü, günlük 37 işçi, 6 arkeolog, 1 sanat tarihçisi ve 1 restoratör mimar ile çalışmalara devam ettiklerini anlatarak, “Sahne binamızın önündeki eski yapıların dolgu gereçlerinin büsbütün kaldıracağını düşünüyor ve çalışmalarımızı bu halde devam ettiriyoruz. Burada çalışma süratli sürüyor. Önemli bir dayanak alıyoruz” diye konuştu.
Son devirde bölgenin ziyaretçilerin dikkatine çektiğini belirten Memnun, “Gelen vatandaşlarımızla teğe bir ilgileniyoruz. Aslında Ege ve Akdeniz’de bulunan antik tiyatrolardaki bütün yapıtlara yakın eserler var ve Batı Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan beşerler için tarih gezisi manasında fırsat sunuyor. Onarım çalışmalarına yeni başlıyoruz ve tiyatro alanı büsbütün yepyeni çıkmakta. Emsal tiyatrolara baktığımızda burası öbür tiyatrolar üzere yorgun bir tiyatro değil. İnsan müdahalesine maruz kalmış bir tiyatro değil. Bilhassa tiyatronun batı bölgesi orijinaliyle birebir diyebilirim. Türkiye’deki tiyatroların kapasitesi ve yepyeniliği manasında baktığımızda burası yepyeniye en yakın tiyatro diyebilirim. Tiyatro, kültür varlığı açısından bölge için büyük şans” tabirlerini kullandı.