Rusya-Ukrayna savaşı sonucunda tırmanan güç krizi sonrasında yaşananlar artık kışa girmeye hazırlanan Avrupa ülkelerini kara kara düşündürmeye başladı.
Avrupa’da ekimde beşerler meskenlerini ısıtmak için gaz kullanmaya, yani depolardan gaz çekilmeye başlandığı lisana getiriliyor.
“Avrupa’nın depolarındaki gaz ocak ayının sonlarına gerçek bitebilir”
GazDay Güç Danışmanlık Genel Müdürü Mehmet Doğan, Avrupa’nın doğalgaz depolarının yüzde 80 doluluğa ulaştığını belirterek, açıklanan yüzde 15 tasarrufa karşın Avrupa’nın depolarındaki gazın ocak ayının sonlarına hakikat bitebileceğini belirtti.
“2020’de 1.000 metreküp doğalgaz fiyatı 60-70 dolardı”
AA’nın haberine nazaran, Doğan, 2020’de Avrupa’da 1.000 metreküp doğalgaz fiyatının 60-70 dolar düzeylerinde olduğunu anımsattı.
Tüccarlar gazın fiyatını artırarak pazara sundu
Doğan, kelam konusu periyotta Rusya’dan Avrupa’ya günlük 385 milyon metreküp doğalgaz akışı olduğunu söz ederek, “Rus gazı Polonya ve Ukrayna üzerinden, ayrıyeten Kuzey Akım-1 boru sınırı aracılığıyla Avrupa’ya geliyordu. 200 dolarlara ulaşan fiyat düzeyi çok önemsenmedi. Kâr etmek isteyen tüccarlar da 70 dolardan alıp depoladıkları gazı, bu düzeylere yükselince satmaya başladılar.” diye konuştu.
“Kuzey Akım-2 açılmadı, 2022’nin başına 1.500 dolar düzeyine geldi”
Rusya’nın tahminen bir “oyun planı” düşünerek mukavele ölçülerinin üstünde üretim yapmadığını, tahminen de talep iddiaları kendisine ulaşmadığı için temkinli davrandığını anımsatan Doğan, şöyle devam etti:
“Avrupa’daki küçük alıcılar ve şirketler ‘Rusya nasıl olsa gereksinimimiz olması durumunda bize gaz satar’ diye düşünüyorlardı. Bu iş bekledikleri üzere olmadı. 2008 küresel krizi öncesinde 500 dolarları görüp ‘ne kadar yüksek fiyat’ diyorduk lakin burada alıp başını gitmeye başladı. Bunu çözecek bir öge vardı. Kuzey Akım-2 hazır hale gelmişti. Fiyatlar yüksekti, gelecek piyasasından gaz alınabilirdi ancak Kuzey Akım-2 devreye girerse fiyatlar düşebilirdi. Kuzey Akım-2 maalesef açılmadı. 2022’nin başına bu halde geldik. Fiyatlar 1.500 dolar düzeyine geldi.”
“Kuzey Akım-1’den gelen gaz zati azalmıştı”
Kuzey Akım-2’nin iptalinin akabinde karşılıklı birçok olay yaşandığını anlatan Doğan, “Gaz akışını kesme atılımına kadar Avrupa’ya gelen gaz ölçüsü esasen günlük 73 ila 76 milyon metreküp civarındaydı. Esasen Kuzey Akım-1’den 160 milyon metreküp yerine günde 33 milyon metreküp gaz geliyordu. Yani bu son kapatma aslında ‘Ruslar gazı kesti’ üzere pahalandırılacak bir durum değil. Aslında gaz gelmiyordu.” diye konuştu.
Avrupa’da kış dönemi Türkiye’den daha erken başlıyor
Avrupa’da kış döneminin Türkiye’den daha erken başladığına işaret eden Doğan, şunları kaydetti:
“Türkiye’de depolara kasım ayında da gaz atabiliriz. Pastırma yazı üzere durumlarda hava 20-25 derece olunca o sıcaklarda depoya gaz atabiliyoruz. Ekimde 18 derece oluyor ve büyük bir ısıtma gereksinimimiz olmuyor fakat Avrupa’da ekimde beşerler konutlarını ısıtmak için gaz kullanmaya, yani depolardan gaz çekilmeye başlanıyor. Hasebiyle Avrupa’nın depoları doldurma mühleti eylül sonunda bitiyor. Şu etapta bakınca Avrupa depolarında tam olarak istenilen amaca gelemedi ancak epeyce uygun bir oranda doldurdu. Bunun sebebi de Rusya’nın gazı bu sene kademeli olarak azaltmasıydı. Rusya, gazı ocakta ya da savaştan sonra çabucak kesseydi, Avrupa’nın bu düzeyleri görme talihi yoktu.“
“Avrupa’da endüstride kesintiler yaşanabilir”
Doğan, Avrupa’da fiyatların kendi haline bırakılmasının da bir ihtimal olduğunu belirterek, endüstride birtakım kesintilerin yaşanabileceğini lakin besin tedariki yapan kimi fabrikaların bundan muaf tutulabileceğini söyledi.